BLOG

Yeni Başlayanlar İçin Linux Sunucu Komutları

26 Temmuz 2025 Burak GenelLinux

Yeni Başlayanlar İçin Linux Sunucu Komutları

26 Temmuz 2025 GenelLinux

Her Dağıtım İçin Önerilen Linux Sunucu Komutları

Sunucu kiraladıktan sonra kontrol paneliyle sınırlı kalmak istemiyorsanız, Linux komut satırı (terminal) bilgisi olmazsa olmazlardan. Özellikle VDS veya VPS sunucularla çalışanlar için, bazı temel komutlar sayesinde işlemler çok daha hızlı ve verimli hale gelir.

Hiç Linux bilmeyenler için sade, pratik ve işe yarar komutları bir araya getirdik.

1. Dizin (Klasör) Yapısını Anlamak

ls – Bulunduğunuz dizindeki dosyaları listeler.

pwd – Anlık olarak bulunduğunuz dizini gösterir.

cd – Dizinler arasında geçiş yapar.

cd /var/www

2. Dosya ve Klasör İşlemleri

mkdir – Yeni klasör oluşturur.

mkdir yedek

touch – Yeni bir boş dosya oluşturur.

touch index.html

rm – Dosya veya klasör siler. (Dikkatli kullanın!)

rm dosya.txt
rm -r klasorAdı  # Klasör silmek için

cp ve mv – Kopyalama ve taşıma işlemleri:

cp a.txt b.txt         # Kopyalar
mv a.txt /root/yeni/   # Taşır

3. Sistem Bilgisi ve Kaynak Kullanımı

top – Anlık CPU ve RAM kullanımını gösterir (Windows’taki Görev Yöneticisi gibi).

htop– Gelişmiş kaynak izleme aracı. Kurulu değilse:

apt install htop #Kurulum 
htop

df -h – Disk alanını gösterir.

free -m – RAM kullanımını megabayt cinsinden gösterir.

4. Dosya İzinleri ve Sahiplik

chmod – Dosya izinlerini değiştirir.

chmod 755 dosya.sh

chown – Dosyanın sahibi kullanıcıyı değiştirir.

chown www-data:index.html

5. Paket Kurulum ve Güncelleme

Debian/Ubuntu için:

apt update
apt upgrade
apt install nginx

CentOS/RHEL için:

yum update
yum install nginx

6. Servis Yönetimi (systemd)

Başlat / Durdur / Yeniden Başlat:

systemctl start nginx
systemctl stop nginx
systemctl restart nginx

Durum Kontrolü:

systemctl status nginx

Bu temel komutları bilmek, hem zamandan kazandırır hem de sunucu yönetiminde kontrolü tamamen elinize almanızı sağlar. Komut satırı göz korkutucu görünse de, birkaç gün pratikle artık siz de bir sunucu yöneticisi gibi çalışabilirsiniz.