Her Dağıtım İçin Önerilen Linux Sunucu Komutları
Sunucu kiraladıktan sonra kontrol paneliyle sınırlı kalmak istemiyorsanız, Linux komut satırı (terminal) bilgisi olmazsa olmazlardan. Özellikle VDS veya VPS sunucularla çalışanlar için, bazı temel komutlar sayesinde işlemler çok daha hızlı ve verimli hale gelir.
Hiç Linux bilmeyenler için sade, pratik ve işe yarar komutları bir araya getirdik.
1. Dizin (Klasör) Yapısını Anlamak
ls
– Bulunduğunuz dizindeki dosyaları listeler.
pwd
– Anlık olarak bulunduğunuz dizini gösterir.
cd
– Dizinler arasında geçiş yapar.
cd /var/www
2. Dosya ve Klasör İşlemleri
mkdir
– Yeni klasör oluşturur.
mkdir yedek
touch
– Yeni bir boş dosya oluşturur.
touch index.html
rm
– Dosya veya klasör siler. (Dikkatli kullanın!)
cp
ve mv
– Kopyalama ve taşıma işlemleri:
3. Sistem Bilgisi ve Kaynak Kullanımı
top
– Anlık CPU ve RAM kullanımını gösterir (Windows’taki Görev Yöneticisi gibi).
htop
– Gelişmiş kaynak izleme aracı. Kurulu değilse:
df -h
– Disk alanını gösterir.
free -m
– RAM kullanımını megabayt cinsinden gösterir.
4. Dosya İzinleri ve Sahiplik
chmod
– Dosya izinlerini değiştirir.
chown
– Dosyanın sahibi kullanıcıyı değiştirir.
chown www-data:index.html
5. Paket Kurulum ve Güncelleme
Debian/Ubuntu için:
CentOS/RHEL için:
6. Servis Yönetimi (systemd)
Başlat / Durdur / Yeniden Başlat:
Durum Kontrolü:
Bu temel komutları bilmek, hem zamandan kazandırır hem de sunucu yönetiminde kontrolü tamamen elinize almanızı sağlar. Komut satırı göz korkutucu görünse de, birkaç gün pratikle artık siz de bir sunucu yöneticisi gibi çalışabilirsiniz.